czytalem forum ale w wiekszosci problem byl rozpatrywany dla duzych plikow
xml, a u mnie raczej beda spore archiwa zip, w ktorych bedzie po kilka tysiecy
malych max 2kB plikow xml, z ktorych kazdy bedzie odpowiadal pozniej jednemu
wierszowi w tabeli bazy danych mysql

i jak to teraz konwertowac czym i zapisywac zeby jak najmniej obciazac serwer i zeby
mnie administrator od razu nie zbanowal tym bardziej ze aktualizacja co 24h

Sprawdz.
Simple xml jest wygodny - dla malych plikow nie zajmie ci duzo pamieci. Ale jak sprawdzi sie przy tysiadach plikow, to nie wiem.
Napisz sobie parser - a ze jest prosty nie zajmie ci duzo czasu - i przetesc dla kilka tys plikow. Jak czasy beda zadowalajace to zostaw. jak nie to masz xml-reader, lub nawet wyrazenia regularne (o ile plik jest na prawde prosty)

Może wystarczy po prostu otwierać na raz tylko jeden plik XML? Do tego import wykonywać "porcjami", automatycznie przekierowywać do następnej porcji (ominięci limitu wykonywania skryptu). Nie powinno być problemu.

a jeśli można spytać to jak ominąć limit wykonywania skryptu? i jak się to robi porcjami?
nie mogę nigdzie znaleźć na ten temat - proszę mnie naprowadzić na odpowiednie nazewnictwo choćby to wyszukam resztę

http://pl.php.net/ini_set + http://pl.php.net/manual/pl/ini.list.php