rozjaśnie trochę mój problem.

1 kolumna to 1 strona na której się znajduje

2 kolumna to strona na którą wszedłem zaraz po obejrzeniu strony 1

3 kolumna to strona (1) na którą się przeniosłem zaraz po kliknięciu przycisku/linku "wróć"

aaa.php | bbb.php | aaa.php

111.php | bbb.php | 111.php

56a.php | bbb.php | 56a.php

podsumowując: istnieje jakaś zmienna w php, która przechowuje adres ostatnio otwartej strony?



http://us3.php.net/manual/en/reserved.variables.server.php

po przejrzeniu wszystkich po kolei udało mi się znaleść to, czego chciałem (można zamknąć)

$_SERVER['HTTP_REFERER'] - może komuś się przyda

$_SERVER['HTTP_REFERER']

W JavaScript masz taką opcję

[HTML] pobierz, plaintext 
<a href=\"java script:history.back();\">Powrót</a>
[HTML] pobierz, plaintext